Οι καταθλιπτικές διαταραχές ακολουθούν την ανθρωπότητα από τους αρχαίους χρόνους. Στη βίβλο, ο Βασιλιάς Δαβίδ και άλλοι επιφανείς άρχοντες είχαν υποφέρει από την συγκεκριμένη ασθένεια. Η κατάθλιψη απεικονίζεται στη λογοτεχνία και στις τέχνες για εκατοντάδες χρόνια. Αλλά τι είναι αυτό που εννοούμε σήμερα, όταν μιλάμε για μια καταθλιπτική διαταραχή;
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η κατάθλιψη θεωρείται ως μια κληρονομική αδυναμία της ιδιοσυγκρασίας. Στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, ο Φρόυντ συνδέει την ανάπτυξη της κατάθλιψης με την ενοχή και τη σύγκρουση. Ο John Cheever, συγγραφέας και πάσχων από καταθλιπτική διαταραχή, έγραψε οτι η σύγκρουση και οι εμπειρίες που έχει ο καθένας με τους γονείς του, μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της κατάθλιψης.
Στη δεκαετία του ’50 και του ’60, η κατάθλιψη χωρίζεται σε δύο τύπους – ενδογενής και αντιδραστική. Η ενδογενής είναι η κατάθλιψη που προέρχεται από το εσωτερικό του σώματος και έχει γενετική προέλευση. Η αντιδραστική κατάθλιψη προέρχεται απο εξωτερικούς παράγοντες, όπως ο θάνατος ενός συζύγου ή άλλες σημαντικές απώλειες. Την δεκαετία του ’70 και του ’80, η εστίαση της προσοχής μετακινείται από τις αιτίες που προκαλούν την κατάθλιψη και πάει στο αντίκτυπο απέναντι στη ζωή των πασχόντων.
Όποιος και αν είναι ο λόγος που προκλήθηκε η κάθε περίπτωση, για τους ειδικούς σημασία έχει ποια είναι τα συμπτώματα και οι δυσλειτουργίες, για τη διάγνωση της καταθλιπτικής διαταραχής. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διάφορες γνώμες σήμερα οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν στα ακόλουθα:
- H καταθλιπτική διαταραχή είναι μια ομάδα συμπτωμάτων που αντανακλούν σε μια θλιμμένη ή και ευερέθιστη διάθεση που υπερβαίνει την κανονική θλίψη. Ποιό συγκεκριμένα, η θλίψη της κατάθλιψης, χαρακτηρίζεται από μια μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια, καθώς επίσης και απο πιο σοβαρά συμπτώματα και λειτουργικές αναπηρίες από το φυσιολογικό.
- Τα καταθλιπτικά συμπτώματα δεν εκφράζονται μόνο από αρνητική σκέψη, διάθεση και συμπεριφορά, αλλά και με συγκεκριμένες αλλαγές στίς σωματικές λειτουργίες (π.χ., κλάμα, πόνους στο σώμα, έλλειψη ενέργειας ή χαμηλή λίμπιντο και προβλήματα με τη διατροφή, το βάρος ή τον ύπνο). Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές στο νευρικό σύστημα, μπορούν να οδηγήσουν και σε πολλά σωματικά συμπτώματα.
- Ορισμένα άτομα που πάσχουν απο καταθλιπτική διαταραχή, ιδιαίτερα απο τη διπολική κατάθλιψη (μανιοκατάθλιψη), έχουν πιθανώς μια κληρονομική ευπάθεια για την ανάπτυξη της.
- Οι καταθλιπτικές διαταραχές είναι ένα τεράστιο πρόβλημα δημόσιας υγείας που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους. Περίπου το 10% των ενηλίκων, έως 8% των εφήβων. και 2% των παιδιών πριν την εφηβική ηλικία, δείχνουν κάποια καταθλιπτική διαταραχή.
- Οι έφηβοι, οι οποίοι πάσχουν από κατάθλιψη διατρέχουν κίνδυνο στην ανάπτυξη και διατήρηση της παχυσαρκίας.
- Η κατάθλιψη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου, όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια, άσθμα και πολλές άλλες παθήσεις.
- Η κατάθλιψη μπορεί να «συνυπάρχει» σχεδόν με όλες τις άλλες ψυχιατρικές παθήσεις, κάτι το οποίο περιπλέκει σημαντικά την κατάσταση των ασθενών που πάσχουν και από τις δύο.
- Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους τείνει να είναι χρόνια, κάτι το οποίο γίνεται αιτία για μεγάλα ποσοστά αυτοκτονίας.
Δώρα Παναγιώτου – Κλινική Ψυχολόγος