Είναι σαφές ότι όταν ένα παιδί μεγαλώνει με αγάπη θα μάθει να αγαπά, όταν αισθάνεται την υποστήριξη των γονέων του, αυτό θα του δώσει φτερά για να φτάσει στις ψηλότερες κορυφές.
Παρ’όλα αυτά υπάρχουν λόγια και πράξεις που οι γονείς συχνά λένε ή κάνουν χωρίς να αντιλαμβάνονται οτι επηρεάζουν την ευάλωτη ψυχή του παιδιού. Δεν θα διδάξουμε στα παιδιά μας να συμπεριφέρονται καλύτερα, όταν εμείς οι ίδιοι τα κάνουμε να αισθάνονται άσχημα. Τα παιδιά θυμούνται για χρόνια τα προσβλητικά λόγια των γονιών τους. Λόγια που καταγράφονται στο ψυχισμό τους και μπορούν να επηρεάσουν επιζήμια την ανάπτυξη της προσωπικότητας τους.
Σίγουρα κανένας γονιός δεν θέλει να βλάψει το παιδί του ή την εμπιστοσύνη του, ωστόσο συχνά ξεγλυστράνε λόγια θυμού και προσβολές που πληγώνουν ανεπανόρθωτα. Είναι καλύτερα, όταν το παιδάκι σας κάνει κάτι που πραγματικά σας θυμώνει, να παραλείψετε τις φωνές και τις προσβολές και αντί αυτού να του εξηγήσετε πώς αισθάνεστε, λόγω της πράξης του.
Ορισμένες πράξεις και λόγια που πληγώνουν το παιδί και το κάνουν να νιώθει σε μειωνεκτική θέση είναι:
- Η σύγκριση
Στη προσπάθεια τους οι γονείς να προτρύνουν τα παιδιά τους να διαβάσουν ή να αναπτύξουν κάποια δεξιότητα, κάνουν ένα μεγάλο λάθος – το συγκρίνουν με άλλα παιδιά. Η συνεχής σύγκριση δεν παρακινεί, αντίθετα κάνει το παιδί να αισθάνεται ότι απέτυχε ή ότι δεν είναι αρκετά καλό. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα είναι ένα βήμα προς τα εμπρός, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να το ακολουθήσουν. Κάθε παιδί έχει τη δική του ιδιότητα, ικανότητα και ταλέντο, στο οποίο είναι καλό να δοθεί η ευκαιρία να αναδειχθεί και όχι να ενθαρρυνθεί απαραίτητα σε κάτι που είναι καλοί οι υπόλοιποι.
- Υποτίμηση της ικανότητα τους
Οι γονείς συχνά υποτιμούν τις ικανότητες των παιδιών τους. Αυτό τους κάνει να αισθάνονται κατώτεροι, χάνουν το κίνητρο τους να πολεμήσουν και να αποδείξουν ότι μπορούν. Είναι λές και τους κόβεις τα φτερά πρίν κάν προσπαθήσουν. Δώστε τους την ευκαιρία να αποδείξουν στον εαυτό τους ότι αξίζει να προσπαθήσουν πρίν τα παρατήσουν και αν δέν τα καταφέρουν μπορούν να ξαναπροσπαθήσουν. Ακόμα κι αν δεν επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα θα γνωρίζουν ότι τουλάχιστον προσπάθησαν και έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν.
- Υποσχέσεις που δεν τηρούνται
Κάθε παιδί θυμάται τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των γονιών του. Ορισμένες υποσχέσεις γίνονται με σκοπό να τονώσουν το παιδί να δώσει τον καλύτερο του εαυτό για να επιτύχει καλά αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα «αν είσαι καλό παιδί θα σου αγοράσω το αγαπημένο σου παιχνίδι» Τί γίνεται όμως εάν δεν τηρηθεί η υπόσχεσή; Το παιδί όχι μόνο απογοητεύεται, αλλά καταλαβαίνει οτι η υπόσχεση δεν έχει καμία αξία και έτσι την επόμενη φορά που θα του υποσχεθείτε κάτι δεν θα βάλει τα δυνατά του να το επιτύχει γιατί δεν θα λάβει την υποσχόμενη ανταμοιβή. Εάν δεν σκοπεύετε να εκπληρώσετε την υπόσχεση, απλά δεν υπόσχεστε.
- Το ψέμα
Συχνά οι γονείς λένε ψέματα στο παιδί τους για να κρύψουν δυσάρεστες πληροφορίες ή θλιβερά γεγονότα που μπορούν να διαταράξουν το μικρό παιδί τους. Παρά το γεγονός ότι δικαιολογούνται κάπως τα αθώα ψέματα μπορούν να γίνουν η αιτία σύγκρουσης ή η αιτία για λάθος «πρότυπα». Έτσι, το παιδί μπορεί να το εκλάβει ώς «αυτοί με κοροίδεψαν, άρα και εγώ θα τους κοροιδέψω». Καλύτερα όσο πιο απλά γίνεται να εξηγείται στα παιδιά σας με ειλικρίνια, για να μην πάρουν λάθος μυνήματα.
- Προδοσία
Το παιδί δεν ξεχνάει όταν το προδώσουν. Όταν σας εμπιστευθεί ή σας εκφράσει κάτι που θέλει να κρατήσετε μυστικό και αργότερα καταλάβει ότι εσείς το είπατε σε κάποιον άλλο, νιώθει προδομένο, με αποτέλεσμα να χάσει την εμπιστοσύνη του απέναντί σας και μετα δυσκολίας να σας αποκαλύψει ξανά κάτι που είναι σημαντικό για το ίδιο.
- Περιφρόνηση
Ένας απο τους λόγους διαμάχης μεταξύ γονέων και παιδιών είναι η απροθυμία των γονέων να ακούσουν και να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τη γνώμη του παιδιού τους, με αποτέλεσμα να τους επιβάλλονται διαρκώς. Οι έφηβοι έχουν τη δική τους άποψη για ορισμένα γεγονότα, τα οποία συχνά δεν συμπίπτουν με τις απόψεις των γονέων τους. Αυτοί με τη σειρά τους αρχίζουν τα υποτιμητικά σχόλια και τους εκβιασμούς, όπως παράδειγμα όταν θέλουν να αγοράσουν κάτι που ο γονιός δεν το εγκρίνει «να πάς να δουλέψεις και να το κάνεις μόνος σου, να δείς πως βγαίνουν τα λεφτά» ή «εσύ ακόμα δεν ξέρεις τι θέλεις και θα εκφράσεις και άποψη” ή «όσο ζείς κάτω απο τη στέγη μου θα κάνεις αυτό που σου λέω εγώ” κ.α. Με αυτό τον τρόπο, το μόνο που καταφέρνετε είναι να τα απομακρύνεται όλο και περισσότερο απο εσάς.
- Αδιαφορία
Αυτό είναι ίσως ένα απο τα πιό μεγάλα λάθη που κάνουν οι γονείς. Σε αυτή την κατηγορία θα περιγράψω μια ιστορία. «Ένας Ιάπωνας επιστήμονας παρουσιάζε σε όλο το κόσμο ένα απλό πείραμα με φυτά. Φύτεψε τρία όμοια φυτά σε μεμονωμένες γλάστρες. Κάθε πρωί, πλημμύριζε με προσοχή και φροντίδα το πρώτο φυτό, που του μιλούσε με όμορφα λόγια. Στο δεύτερο φυτό φώναζε με προσβεβλημένες και αγενείς λέξεις και δεν του έδινε τόση σημασία. Το τρίτο φυτό ούτε κάν το κοίταξε. Με τον καιρό, στη πρώτη γλάστρα εμφανίστηκε ένα όμορφο λουλούδι. Στο δεύτερη το λουλούδι ήταν εντελώς ξηρό, και στη τρίτη γλάστρα ο σπόρος ποτέ δεν βλάστησε» Τα παιδιά μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με αυτούς τους σπόρους, και οι γονείς αποκομίζουν ό, τι οι ίδιοι έχουν φυτέψεί.
Δώστε αγάπη, υποστήριξη και κατανόηση στα παιδιά σας. Πριν τα κρίνετε και τα προσβάλεται μετρήστε έως το δέκα και στη συνέχεια, φανταστείτε πώς θα αισθανόσασταν εσείς αν είσασταν στη θέση τους. Όταν δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να καταλάβουν τις αξίες και τις δυνατότητες τους, η προσωπικότητα που θα αναπτύξουν θα είναι πολύ πιο ισχηρή απο αυτή του προσβεβλημένου παιδιού που θα νιώθει όλη του τη ζωή ανάξιο και ανίσχυρο.
Δώρα Παναγιώτου
Κλινική Ψυχολόγος