«Το μεγάλο λάθος είναι ότι οι σωματικές και ψυχικές ασθένειες, αντιμετωπίζονται απο διαφορετικούς γιατρούς. Το σώμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ψυχή” Πλάτων

  Ο ορισμός της λέξης (ψυχοσωματικά – ψυχή+σώμα) έχει ως στόχο να περιγράψει  την επιρροή της ψυχής στο σώμα. Απο την αρχαιότητα πίστευαν ότι υπάρχει μια σημαντική σχέση μεταξύ μυαλού και σώματος (νούς υγιείς εν σώματι υγιή). Όπως παρατήρησε ο Αριστοτέλης τα συναισθήματα όπως ο θυμός, ο φόβος, το θάρρος και η χαρά μπορούν να επηρεάσουν το σώμα σε ένα φυσικό επίπεδο.

 Ο καθένας έχει ένα συγκεκριμένο βιοψυχοκοινωνικό κόσμο και αντιδρά με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το πώς σκέφτεται και τις εμπειρίες του παρελθόντος του. Εάν υπάρχει δυσαρμονία και το άτομο δεν εκφράζετε ελεύθερα, η ασθένεια είναι απλά το αποτέλεσμα των ανέκφραστων συγκινήσεων και συναισθημάτων. Τα βαθιά και διαρκή συναισθήματα είναι τα πιο επικίνδυνα. Οι άνθρωποι συνήθως αντιδρούν με δύο τρόπους – με το να απαλλάσσονται από τη συγκίνηση με κλάμα, κραυγές, ύβρεις κ.α ή να τα «καταπίνουν». Η ψυχοσωματική ιατρική σήμερα είναι ομόφωνη στον ισχυρισμό της ότι το «κλείδωμα των συναισθημάτων» δημιουργεί την ασθένεια.

 

Ορισμένα συμπτώματα των ψυχοσωματικών διαταραχών και ο ψυχολογικός λόγος προέλευσης τους είναι:

• Αρθρίτιδα – είναι συνέπεια απο χρόνιο σφιξιμο των μυων, που αντανακλά σε ένα νευρωτικό χαρακτήρα που έχει ανάγκη απο έλεγχο.
• Διαβήτης – προκαλείτε απο αισθήματα απογοήτευσης, μοναξιάς και απόριψης.
• Χρόνιος πόνος – είναι ένας τρόπος προστασίας από την αποτυχία στη δημιουργία σχέσεων με άλλα άτομα.
• Αλλεργικές διαταραχές – το άσθμα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Είναι συναισθηματική αντίδραση σε διάφορα γεγονότα της ζωής. Το άτομο έχει την τάση να καταπιέζει τα αισθήματα και τις εμπειρίες του.
• Πονοκέφαλος – “συρτάρι της σκέψης”. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από πονοκεφάλους, ελέγχουν τις σκέψεις τους ανάλογα με τα συναισθήματα τους, τα οποία καταπιέζουν και δεν εκφράζουν. Επίσης, το άγχος συχνά είναι η αιτία για πονοκεφάλους.
• Ημικρανία – εκδηλώνεται σε ψυχαναγκαστικές προσωπικότητες, τελειομανείς που καταπίνουν τον θυμό τους. Όταν αποτύχουν στις δικές τους υψηλές απαιτήσεις, αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο φιλόδοξοι που θα «δημιουργήσουν» ημικρανία.
• Πονοκέφαλος από την ένταση και μυϊκές συσπάσεις στο κεφάλι και στο λαιμό – προέρχετε απο συναισθηματικό στρες. Συνήθως αρχίζει στο τέλος της εργάσιμης ημέρας. Η σπονδυλική στήλη είναι σημείο διαφυγής της συναισθηματικής φόρτισης. Για να ξεπεραστεί βοηθά ο διαλογισμός και η χαλάρωση.
• Στομάχι και έντερο – η σπαστική κολίτιδα – σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, που εκδηλώνεται με κολικοειδή πόνο, φούσκωμα στην κοιλιά και απότομες αλλαγές των συνηθειών του εντέρου (διάρροια, δυσκοιλιότητα), απασχολεί αγχώδεις ανθρώπους και συχνότερα νέες γυναίκες. 
• Καρδιακές διαταραχές – πρόκειται για την αδυναμία του ατόμου να εκφράσει τα συναισθήματα του.
• Υπέρταση – προκαλείται από ψυχολογικό στρες. Η ανάγκη για αγάπη και φροντίδα είναι μια αντανάκλαση μιας υποσυνείδητης επιθυμίας για εξάρτηση που έχει απομείνει από την παιδική ηλικία.

Θεραπεία

   Όπως προανάφερα η αιτία των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων είναι οι συνήθειες των σκέψεων μας. Γι’αυτό το λόγο πρίν εμπιστευτείτε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά, αναλογιστείται απο πού προέρχεται το σύμπτωμα. Η αίσθηση του φόβου, οι αρνητικές σκέψεις εκδίκησης, ο φθόνος, η ζήλια και η απληστία είναι καταστροφικές. Μπορούν να διαταράξουν την ορμονική ισορροπία στο σώμα και να εμφανιστούν ασθένειες. Κατά τη θεραπεία των συμπτωμάτων της νόσου, όταν δεν δίνουν προσοχή στον ψυχολογικό λόγο είναι πολύ δύσκολο να θεραπευτεί και σταδιακά γίνεται χρόνια.

   Όταν πρόκειται για ψυχοσωματική ασθένεια λοιπόν, η καλύτερη θεραπεία είναι οι τεχνικές χαλάρωσης, θετική σκέψη και ψυχοθεραπεία που σε αυτή τη περίπτωση κατάλληλότερες είναι η ολιστική θεραπεία, η οποία έχει στόχο τη συνολική βελτίωση της υγείας του ατόμου, καθώς επίσης και η ψυχανάλυση, της οποίας σκοπός είναι να ανακαλύψει τις αιτίες των συμπτωμάτων και να τις βελτιώσει. Εάν δεν μπορεί να ανακαλυφθεί η αιτία των συμπτωμάτων, διεξάγεται υπνοθεραπεία η οποία μπορεί να δράσει άμεσα στο ασυνείδητο, βγάζοντας στην επιφάνεια το πρόβλημα και φυσικά να μειώσει τα συμπτώματα ή ακόμη και να τα θεραπεύσει. Η θεραπεία ή η βελτίωση εξαρτάται εξ’ολοκλήρου από την αλλαγή στην ψυχική στάση και την αποκατάσταση της συναισθηματικής ισορροπίας του ατόμου.

Δώρα Παναγιώτου –  Κλινική ψυχολόγος