Η επίδραση ενός ναρκωτικού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατάσταση και τη διάθεση του χρήστη κατά τη στιγμή που προσλαμβάνει την ουσία. Πολλά ναρκωτικά ενισχύουν αυτή τη διάθεση και μπορεί να έχει διαφορετικές επιπτώσεις από αυτές που περίμενε ο χρήστης. Η απογοήτευση μπορεί να μετατραπεί σε μια βαθιά μελαγχολία, το άγχος μπορεί να μετατραπεί σε πανικό. Ένα ναρκωτικό μπορεί να μην γίνει δεκτό στον οργανισμό και να οδηγήσει σε ναυτία, εμετό και να κάνει τον χρήστη να αισθανθεί σαν άρρωστος.
Οι έμποροι πολλές φορές νοθεύουν τα ναρκωτικά για οικονομικό τους όφελος, με αποτέλεσμα ο χρήστης να καταναλώνει κάτι διαφορετικό απ’αυτό που νόμιζει. Για τα παράνομα ναρκωτικά, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος ποιότητας. Ο χρήστης μπορεί να λάβει το νοθευμένο ναρκωτικό με αποτελέσματα μερικές φορές η συγκεκριμένη μίξη να αποβεί θανατηφόρα. Κάτι άλλο που μπορεί να είναι θανατηφόρο είναι η υπερβολική δόση, την οποία μερικοί χρήστες την κάνουν συνειδητά και άλλοι ασυνείδητα.
Λοιμώξεις όπως ο ιός HIV (AIDS), η ηπατίτιδα και η σύφιλη μπορεί να μεταδοθεί μέσω της χρήσης βελονών και συριγγών που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από άλλο πρόσωπο. Παρατεταμένη χρήση κοκαΐνης ή καπνίσματος μπορεί να βλάψει σοβαρά τη λειτουργία των πνευμόνων.
Η μακροχρόνια χρήση ναρκωτικών μπορεί να οδηγήσει σε σημείο που οι χρήστες να σκέφτονται μόνο τα ναρκωτικά και να χάσουν κάθε επαφή με την πραγματικότητα. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να χάσει κάθε επαφή με τον κοινωνικό περίγυρο και να επηρεάσει την ικανότητα του για συγκέντρωση, καθώς επίσης και την αντίληψη του. Επίσης, τις περισσότερες φορές διαταράσσεται και η διατροφή τους (σταματούν να τρέφονται).
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε κάποιο χρήστη;
Πολλοί άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τα ναρκωτικά σε κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μπορεί να είναι κάποιος απο την οικογένεια, κάποιος απο το κύκλο μας, κάποιος απ’την δουλειά ή το σχολείο μας ή και κάποιος φίλος. Οι προειδοποιήσεις ή οι απαγορεύσεις συνήθως δεν λειτουργούν. Ωστόσο, μια εγκάρδια συνομιλία, χωρίς προκαταλήψεις, μπορεί να λειτουργήσει σε πολλές περιπτώσεις. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι κάποιος που θα πειραματιστεί, δεν σημαίνει ότι θα εθιστεί.
Όταν μετά τον πειραματισμό συνεχιστεί η χρήση και γίνει τακτική και επιβλαβές, είναι σημαντικό το πεδίο της επικοινωνίας να παραμείνει ανοιχτό. Ο πανικός ή ο εκφοβισμός μπορεί να έχουν αντίθετο αποτέλεσμα απο το επιθυμητό. Θα πρέπει να έχετε επαρκείς γνώσεις σχετικά με τα ναρκωτικά, έτσι ώστε όταν ανοίξετε συζήτηση με το χρήστη, να μην γίνει ανούσια στο τέλος η επικοινωνία μαζί του. Όπως αναφέρει ένα σύνθημα της εκστρατείας για την πρόληψη ναρκωτικών: “Αν θέλετε να τους κάνετε να σας ακούσουν, σιγουρευτείτε ότι έχετε τι να πείτε.”
Μιλώντας με τους ανθρώπους που είναι πραγματικά εξαρτημένοι, δεν είναι εύκολο. Οι τοξικομανείς είναι συχνά οι βασιλείς της άρνησης. Συχνά αναφέρουν προσωπικούς παράγοντες ή κοινωνικές περιστάσεις, για το λόγο χρήσης τους. Σε αυτή την περίπτωση, είναι σκόπιμο να αναζητήσουν έγκαιρα επαγγελματική βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας ή κέντρο αποκατάστασης τοξικομανών. Ο εμπειρογνώμονας μπορεί να συμβουλεύσει ή να μιλήσει απευθείας με τον χρήστη.
Δώρα Παναγιώτου
Κλινική Ψυχολόγος